ελμινθίαση

Παρασιτική μόλυνση του οργανισμού από έλμινθες (βλ. λ.), δηλαδή σκουλήκια που ανήκουν στην τάξη των τρηματωδών, των κεστωδών, των νηματωδών και των ακανθοκεφάλων. Στον άνθρωπο μπορεί το σκουλήκι να βρίσκεται είτε με τη μορφή τέλειου σκουληκιού (ασκαρίδα, ταινία κ.ά.) είτε με τη μορφή της προνύμφης ή της νύμφης (κυστίκερος, εχινόκοκκος κύστη). Συχνότατα οι έλμινθες συμπληρώνουν τον εξελικτικό τους κύκλο σε ενδιάμεσους ξενιστές, που μπορεί να είναι ανώτερα ζώα, μαλάκια, οστρακόδερμα κ.ά. Η ανακάλυψη αυτών των ενδιάμεσων ξενιστών έχει μεγάλη σημασία για την προφύλαξη των ανθρώπων από τη μόλυνση, η οποία συνήθως γίνεται με την κατάποση των αβγών τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις (αγκυλόστομα) το σκουλήκι εισέρχεται στον οργανισμό με τη μορφή προνύμφης από το δέρμα. Το σημείο ανάπτυξης του παράσιτου στο σώμα του ξενιστή εξαρτάται κυρίως από το είδος του. Έτσι, τα κεστώδη βρίσκονται σχεδόν πάντα στο έντερο. Ορισμένοι νηματώδεις, εκτός από το έντερο, βρίσκονται και στον μυϊκό ιστό, όπως η τριχίνη, ενώ μερικά σχιστόστομα στα αιμοφόρα αγγεία του εντέρου ή της πυλαίας κυκλοφορίας. Η μόλυνση με ορισμένα είδη (ασκαρίδες, τριχοκέφαλοι) πιθανόν να μη συνοδεύεται από κλινική συμπτωματολογία, αλλά τις περισσότερες φορές, και πάντα στις εξωεντερικές εντοπίσεις, τα παράσιτα προκαλούν παθολογικά φαινόμενα, τα οποία οφείλονται αφενός στα θρεπτικά υλικά που χάνει ο οργανισμός για τις ανάγκες του παρασίτου και αφετέρου στη μηχανική δράση των ίδιων των παρασίτων, που μπορεί να πιέζουν, να φράσσουν ή να βλάπτουν σημαντικά όργανα. Μπορεί, επίσης, να οφείλεται στην τοξική δράση ουσιών που αποβάλλουν οι έλμινθες. Οι νοσηρές αυτές καταστάσεις ποικίλλουν ανάλογα με το είδος και την εντόπιση του παρασίτου στον οργανισμό. Οι πιο γνωστές και διαδεδομένες ε. είναι η οξυουρίαση, η ασκαρίδωση, η αγκυλοστομίαση, η τριχίνωση, η φιλαρίαση, η διστομάτωση, η εχινοκοκκίαση κ.ά.

* * *

η

παρασιτική ασθένεια που οφείλεται στην παρουσία ελμίνθων στον οργανισμό τού ανθρώπου ή τού ζώου.